tło

Co zrobić, gdy Twoje dane osobowe zostały naruszone? Porady praktyczne

W dobie cyfryzacji i powszechnego przetwarzania danych osobowych, naruszenia ich bezpieczeństwa stają się coraz bardziej powszechne. Wyciek danych, ich kradzież lub nieuprawnione ujawnienie mogą prowadzić do poważnych konsekwencji – od utraty prywatności po nadużycia finansowe i oszustwa. Jak postępować, gdy Twoje dane zostaną naruszone? Jakie kroki podjąć, aby zminimalizować ryzyko i skutki incydentu? W tym artykule przedstawiamy praktyczne porady oraz omówienie prawnych środków ochrony wynikających z RODO (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679).

1. Czym jest naruszenie ochrony danych osobowych?

Zgodnie z art. 4 pkt 12 RODO, naruszenie ochrony danych osobowych oznacza „naruszenie bezpieczeństwa prowadzące do przypadkowego lub niezgodnego z prawem zniszczenia, utracenia, zmodyfikowania, nieuprawnionego ujawnienia lub dostępu do danych osobowych przesyłanych, przechowywanych lub w inny sposób przetwarzanych”. Może ono przyjąć różne formy, np.:

  • wyciek danych osobowych z bazy klientów firmy,

  • zgubienie dokumentów zawierających dane osobowe,

  • nieautoryzowany dostęp osób trzecich do systemu informatycznego,

  • przesłanie danych do niewłaściwego odbiorcy,

  • atak hakerski na bazę danych.

Każdy administrator danych ma obowiązek odpowiednio reagować na incydenty związane z naruszeniem ochrony danych.

2. Jakie są obowiązki administratora danych w przypadku naruszenia?

W przypadku naruszenia ochrony danych osobowych, administrator danych musi działać zgodnie z przepisami RODO oraz ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych. Najważniejsze obowiązki wynikają z art. 33 i 34 RODO.

Zgłoszenie naruszenia do Prezesa UODO

Zgodnie z art. 33 ust. 1 RODO, w przypadku naruszenia ochrony danych osobowych, które może powodować ryzyko naruszenia praw lub wolności osób fizycznych, administrator „bez zbędnej zwłoki – w miarę możliwości, nie później niż w ciągu 72 godzin po stwierdzeniu naruszenia – zgłasza je organowi nadzorczemu”.

Obowiązek powiadomienia osób, których dane dotyczą

Jeżeli naruszenie może powodować wysokie ryzyko dla praw i wolności osób fizycznych, administrator musi poinformować o tym osoby, których dane dotyczą (art. 34 RODO). Powiadomienie powinno zawierać:

  • opis naruszenia,

  • możliwe konsekwencje naruszenia,

  • środki, jakie podjęto w celu ograniczenia skutków naruszenia,

  • dane kontaktowe inspektora ochrony danych (IOD), jeśli został wyznaczony.

Brak zgłoszenia naruszenia może skutkować karą finansową nałożoną przez Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych (UODO).

3. Jakie kroki podjąć, gdy Twoje dane zostały naruszone?

Jeśli dowiedziałeś się, że Twoje dane osobowe zostały naruszone, warto działać szybko i skutecznie. Oto najważniejsze kroki:

  1. Sprawdź zakres naruszenia – jakie dane zostały ujawnione? Czy dotyczy to numeru PESEL, danych bankowych, loginów i haseł?

  2. Zmień hasła i zabezpiecz konta – jeśli naruszenie dotyczyło danych logowania, natychmiast zmień hasła i włącz uwierzytelnianie dwuskładnikowe (2FA).

  3. Monitoruj swoje finanse – sprawdzaj historię transakcji bankowych i ustaw alerty na podejrzane operacje.

  4. Zastrzeż dokumenty – jeśli wyciek dotyczył dowodu osobistego, zgłoś to do BIK (Biuro Informacji Kredytowej) i urzędów, aby uniknąć wyłudzeń.

  5. Zgłoś naruszenie do Prezesa UODO – jeśli administrator danych nie poinformował Cię o naruszeniu, masz prawo samodzielnie złożyć skargę.

  6. Konsultuj się z prawnikiem – specjaliści od ochrony danych mogą pomóc w dochodzeniu roszczeń wobec administratora danych.

4. Case study – trzy przykłady naruszeń danych i ich skutki

Przykład 1: Wyciek danych klientów banku

Jeden z banków padł ofiarą ataku hakerskiego. Przestępcy uzyskali dostęp do numerów PESEL, adresów i historii transakcji klientów. Bank musiał poinformować klientów i zaoferować im darmowe monitorowanie aktywności kredytowej przez 12 miesięcy. 

Przykład 2: Nieuprawniony dostęp do kart pacjentów

W jprzychodni doszło do naruszenia RODO, gdy pracownik nieautoryzowanie przeglądał dane medyczne pacjentów. Takie działanie niewątpliwie stanowi naruszenie, które może zostać ukarane karą pieniężną.

Przykład 3: Wysłanie danych do niewłaściwego odbiorcy

Urząd gminy przypadkowo wysłał dane osobowe mieszkańców do niewłaściwego adresata. Mimo że administrator szybko zgłosił błąd i podjął działania naprawcze, takie działanie może wiązać się z karą administracyjną za niedopilnowanie procedur.

5. Jak możemy pomóc?

Jeśli Twoje dane osobowe zostały naruszone, nie zwlekaj! Fundacja współpracuje z doświadczonymi radcami prawnymi, którzy oferują:

  • Pomoc w dochodzeniu roszczeń – doradzimy, jakie kroki podjąć i jak uzyskać odszkodowanie.

  • Reprezentację przed UODO i sądem – zapewniamy wsparcie prawne w przypadku postępowań administracyjnych.

  • Konsultacje prawne w zakresie ochrony danych osobowych – pomożemy Ci zabezpieczyć się przed skutkami naruszenia.

Nie czekaj, aż problem się pogłębi. Skontaktuj się z nami i skorzystaj z pomocy ekspertów w dziedzinie ochrony danych osobowych!